Sen srebrny Salomei

Juliusz Słowacki „Sen srebrny Salomei”
Reżyseria Piotr Cieplak
Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy

Czas trwania spektaklu: 1 godz. 45 min.

„Sen srebrny Salomei” to sztuka o szekspirowskim rozmachu, trzymająca w napięciu od pierwszej do ostatniej minuty, mimo że napisano ją prawie dwieście lat temu. Rzecz dzieje się w roku 1768 na ukraińskich terenach Rzeczypospolitej, gdzie chłopi podnoszą bunt przeciwko polskim panom. W miastach, miasteczkach i dworach dochodzi do potwornych masakr, krwawo mszczonych przez oddziały szlacheckie. Na tym tle Słowacki opowiada poruszającą historię miłości i zdrady, zemsty i walki o godność, zaskakująco nowocześnie zderzając tragizm z komizmem.

Rok 1768. Rzeczpospolita coraz bardziej bezwładnie dryfuje w stronę potężniejącego Imperium Rosyjskiego. Na jej ukraińskich kresach uciemiężeni chłopi podnoszą kolejny bunt przeciwko szlachcie. W miastach, miasteczkach i dworach dochodzi do potwornych masakr, krwawo mszczonych przez oddziały „polskich posiadaczy tej krainy”.

Takie jest historyczne tło „Snu srebrnego Salomei”, jednego z późnych, „mistycznych” dramatów Słowackiego. To wciągająca, pełna zwrotów akcji historia miłości i zdrady, zemsty i walki o godność, będąca przykładem fascynacji wieszcza tematyką ukraińską. Dramat zaskakująco nowoczesny, frapujący dzięki niebanalnym postaciom, prekursorskiemu, groteskowemu zderzeniu tragizmu z komizmem, głębokiemu, pozbawionemu uprzedzeń spojrzeniu na węzeł gordyjski polsko-ukraińskiej historii.

Tradycja wystawień tej sztuki nie jest nadzwyczaj bogata, ale pojawiają się w niej nazwiska m.in. Leona Schillera, Krystyny Skuszanki, Jerzego Jarockiego. Inscenizacja Piotra Cieplaka stawia na minimalizm środków wizualnych, który w połączeniu z bogactwem sfery dźwiękowej ma tu posłużyć do uwypuklenia roli słowa – głównego aktora sztuki, które wraz z muzyką ożywia wyobraźnię widzów.

W spektaklu wykorzystano fragment kompozycji Swiatosława Wakarczuka „Misto wesny”.

REALIZATORZY:
Reżyseria - Piotr Cieplak
Scenografia i kostiumy - Andrzej Witkowski
Muzyka - Paweł Czepułkowski
Konsultacje dramaturgiczne - Robert Urbański
Inspicjent-sufler - Mariusz Sikorski

OBSADA:
Pan Regimentarz Stempowski – Zbigniew Waleryś/Bogdan Grzeszczak 
Leon, syn Regimentarza – Bartosz Bulanda
Semenko, kozak dworski – Mateusz Krzyk
Panna Salomea Gruszczyńska – Magda Biegańska
Księżniczka Wiśniowiecka – Gabriela Fabian
Anusia, służąca Księżniczki – Zuza Motorniuk
Sawa, kozak regimentarski – Paweł Wolak
Gruszczyński – Tomasz Lulek
Pafnucy – Jakub Stefaniak
Popadianki, Wernyhora – Joanna Gonschorek/Ewa Galusińska, Zuza Motorniuk
Kozak, Chłop – Mariusz Sikorski
Lektor – Łukasz Kucharzewski

RECENZJE:
Legnicki „Sen srebrny Salomei” to teatralne mistrzostwo. Artyści zaserwowali publiczności aktorstwo na najwyższym poziomie. Oszczędne, lekko zdystansowane, ale jakież wymowne! Opowieść o krwawej przeszłości polsko-ukraińskiej jest niezwykle wciągająca i angażująca. […] W spektaklu uderza zderzenie tragizmu z komizmem, umiejętnie stopniowane napięcie, równo prowadzona akcja, która trzyma w napięciu do ostatniej minuty.
/Magdalena Mikrut-Majeranek, e-teatr.pl/

Tekst Juliusza Słowackiego, oczyszczony, jak mówi reżyser Piotr Cieplak, „z poetyckich girland”, błyszczał podczas premiery Snu srebrnego Salomei w Teatrze Modrzejewskiej niczym najczystszy brylant. Dodatkowo ten zabieg zdynamizował sztukę, dzięki czemu widz śledzi akcję jak z sensacyjnego filmu na Netfliksie. […] Sen srebrny Salomei w legnickiej wersji, po ociosaniu z nadmiaru słów, zaskakuje iście szekspirowską intrygą i wartkim następstwem zdarzeń. Na scenie dzieje się dużo. Jest miłość i zdrada, zbrodnia i pomsta, podstęp i heroizm, tkliwość i okrucieństwo, śmierć, a nawet zmartwychwstanie – zwroty akcji jak w rasowym thrillerze.
/Piotr Kanikowski, 24legnica.pl/

NAGRODY:

Nagrody w VIII Ogólnopolskim Konkursie na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej "Klasyka Żywa": nagroda za spektakl oraz role aktorskie dla: Magdy Biegańskiej, Gabrieli Fabian, Bogdana Grzeszczaka i Pawła Wolaka.

2. Festiwal Arcydzieł – Rzeszowskie Spotkania Teatralne:
NAGRODA GŁÓWNA Festiwalu Arcydzieł, statuetka „Wanda”– za najoryginalniejsze i najbardziej twórcze odczytanie klasycznego tekstu.
Nagrodę za nieoczywiste piękno postaci Salomei otrzymała Magdalena Biegańska.
Nagrodę za reżyserskie wydobycie przenikliwego dramatyzmu, o nieprzemijającej –niestety – aktualności otrzymał Piotr Cieplak.
Nagrodę za poruszającą i dotkliwą w swej powściągliwości środków aktorskich rolę Semenki Mateusz Krzyk.

Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy: www.teatr.legnica.pl